عوامل موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال کدامند؟

زمان مطالعه: 5 دقیقه

نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال به عنوان یک نوع دارایی، همیشه محل بحث افراد بوده است.

این میزان نوسان از دید بعضی افراد، نشان‌دهنده عدم ثبات و نامعتبر بودن فضای این بازار است و از دید بسیاری دیگر، طبیعت این بازار است.

در این مطلب مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال را به شما معرفی کرده و درباره هر یک به صورت مختصر توضیح می‌دهیم.

عرضه و تقاضا

اولین درس اقتصاد به همه ما این است که قیمت توسط عوامل عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این موضوع درباره کریپتو هم صدق می‌کند. بنابراین از جهت نظری می‌توان اینطور گفت: هر چه تقاضا نسبت به عرضه بیشتر باشد، قیمت بالاتر می‌رود و بالعکس.

به بیان دیگر، اگر در مقایسه با افرادی که می‌خواهند کریپتو بفروشند، افراد بیشتری وجود داشته باشند که بخواهند آن را بخرند، قیمت افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، اگر افراد بیشتری مایل به فروش باشند، قیمت کاهش خواهد یافت.

اما چه عواملی باعث می‌شود که افراد بخواهند ارزهای دیجیتال را بخرند یا بفروشند؟ به صورت کلی می‌توانیم این عوامل را در دسته‌های عوامل بنیادی، کلان، سنتیمنت و عوامل تکنیکال بررسی کنیم.

این عوامل به طور کامل از هم جدا نیستند و بین آن‌‌ها ارتباطات زیادی وجود دارد.

در دنیای ارزهای دیجیتال، نحوه عرضه یک کریپتو، به مکانیزم عرضه آن ارز بر اساس توکنومیکس (tokenomics) برمی‌گردد. بعضی توکن‌‌ها، مانند بیت‌کوین، عرضه ثابتی دارند و بعضی دیگر، مانند اتریوم، محدودیتی ندارند.

بعضی از فعالان بازار معتقدند توکن‌هایی که عرضه ثابتی دارند، دارای فشار فروش کمتری هستند و بالعکس.

همچنین اگر در آینده نزدیک، امکان عرضه برای دارندگان اصلی کل میزان عرضه یک توکن (برای مثال موسسان پروتکل و سرمایه‌گذاران اولیه) فراهم شود، تاثیری منفی روی قیمت خواهد گذاشت. اگر این دارندگان اصلی تصمیم به فروش دارایی‌های قابل توجه خود بگیرند، بازار این فشار فروش را پیش‌بینی می‌کند.

عوامل فاندامنتال

یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال فاکتورهای فاندامنتال است.

در حوزه بازار سهام، منظور از عوامل بنیادی یا فاندامنتال، عواملی هستند که سودآوری، رشد و سلامت مالی (میزان فروش کالاها یا خدمات، حاشیه سود و میزان بدهی در ترازنامه) یک شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

در بازار ارزهای دیجیتال، انتقادی که در مقابل بسیاری از پروتکل‌ها مطرح می‌شود این است که این پروتکل‌ها ایجاد سود نمی‌کنند. بنابراین، تحلیل بنیادی به معنای سنتی آن که درباره سهام به کار برده می‌شود، درباره آن‌ها معنی نمی‌دهد.

با این حال، بعضی عوامل خارج از حوزه مالی سنتی وجود دارند که می‌توانند میزان سلامت یک پروتکل و سرعت رشد آن را به ما نشان دهند.

سلامت و رشد یک پروتکل را می‌توان با معیارهایی مانند افزایش آدرس‌های شبکه، تعداد نودها، فعالیت‌های توسعه‌دهندگان و تعداد برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) موجود تشخیص داد. همچنین می‌توان از معیارهایی مثل توسعه شبکه، مقیاس‌پذیری و غیرمتمرکزسازی، امنیت شبکه و میزان کاربرد احتمالی پروتکل در دنیای واقعی هم استفاده کرد.

وقتی بحث مقیاس‌پذیری (scalability) بلاکچین که جنبه بسیار مهمی از فاندامنتال ارزهای دیجیتال است مطرح می‌شود، پای سه مفهوم وابسته به هم به میان می‌آید: امنیت، سرعت و غیرمتمرکزسازی.

مثلث مقیاس‌پذیری بلاکچین. این عوامل روی هم تاثیر دارند و در بسیاری از موارد باید به بهای افت یکی، دیگری را بهبود بخشید. هر پلتفرمی باید نقطه بهینه خود را در ارتباط با این عوامل پیدا کند.

• امنیت: منظور از امنیت، سطح دفاع در برابر حملات خارجی و میزان مقاومت سیستم در مقابل نفوذ و خرابکاری است. به صورت کلی اگر موانع کمتری در برابر ورود به شبکه وجود داشته باشد، باعث افزایش عامل غیرمتمرکزسازی (یا همان کاهش تمرکز) و در عین حال کاهش امنیت می‌شود (زیرا تبانی آسان‌تر می‌شود). برای مثال، هش‌ریت (hashrate) بلاکچین بیت‌کوین را می‌توان معیاری از امنیت آن در نظر گرفت. به صورت کلی، پروتکل‌هایی که به‌آسانی یا به طور مداوم هک می‌شوند یا مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، فاندامنتال ضعیف‌تری دارند و بالعکس.
• سرعت: معمولا سرعت تراکنش در یک شبکه، برای ارزیابی مقیاس‌پذیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. توان عملیاتی (مثلا تعداد تراکنش در هر ثانیه که به TPS هم شناخته می‌شود) و زمان تایید هر بلوک، از عوامل کلیدی در ارزیابی سرعت یک پروتکل هستند.
• غیرمتمرکزسازی: منظور از این عامل، درجه تنوع در مالکیت، اثرگذاری و ارزش در یک بلاکچین است. برای مثال، در یک بلاکچین اثبات سهام (Proof of Stake) یا PoS، تعداد استخرهای استیک یا اعتبارسنج‌‌ها می‌تواند برای ارزیابی میزان غیرمتمرکزسازی مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه بر همه این‌‌ها، توسعه فنی هم از دیگر عوامل موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. هرگونه پیشرفت یا تغییر قابل توجه در شبکه زیربنایی یک ارز دیجیتال، می‌تواند قیمت و ارزش آن را افزایش دهد. از جمله این پیشرفت‌ها و تغییرات، می‌توان به معرفی یک قابلیت جدید یا ارتقای مهمی در شبکه اشاره کرد.

عوامل کلان

عوامل کلان نیز جزو عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال هستند.

منظور از عوامل کلان، مسائل گسترده‌تری هستند که روی اقتصاد دنیای واقعی تاثیر می‌گذارند. از آنجا که دنیای ارزهای دیجیتال در یک فضای بسته ایزوله قرار ندارد، این عوامل کلان، روی قیمت ارزهای دیجیتال هم تاثیر می‌گذارند.

برای مثال اگر اقتصاد در وضعیت رکود باشد، احتمال این که افراد پول خود را سرمایه‌گذاری یا خرج کنند (از جمله روی ارزهای دیجیتال)، کاهش می‌یابد. از قضا ممکن است افراد سرمایه‌گذاری‌های فعلی‌شان را هم بفروشند و آن را به پول نقد یا دارایی‌های مطمئن‌تری تبدیل کنند. این مسئله روی قیمت ارزهای دیجیتال هم تاثیر خواهد گذاشت.

از سوی دیگر، وقتی اقتصاد در حال رشد است و سرمایه‌گذاران مایل به پذیرش ریسک هستند، دارایی‌هایی مانند سهام یا کریپتو، مورد توجه قرار می‌گیرند و رشد قیمتی را تجربه می‌کنند.

فعالان بازار کریپتو هم مانند سایر بازارها، در جریان بحث همیشگی نرخ‌های بهره و تورم هستند. این‌ها مثال‌های خوبی از عوامل کلان موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال محسوب می‌شوند. بانک‌های مرکزی، نرخ‌های بهره را افزایش می‌دهند تا با تورم بالا مبارزه کنند اما افزایش بیش از اندازه نرخ بهره باعث بروز رکود اقتصادی می‌شود.

عوامل کلان اقتصادی، مانند همه بازارها، روی قیمت دارایی‌ها در بازار ارزهای دیجیتال هم تاثیر می‌گذارند.

سنتیمنت

عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال زیاد هستند و یکی از آنها سنتیمنت است. بسیاری می‌توانند سنتیمنت بازار را به نفع کریپتو تغییر دهند؛ از جمله عواملی که بالاتر به آن‌ها اشاره شد. اما وقتی از سنتیمنت صحبت می‌کنیم، منظورمان عوامل احساسی هستند که روی تمایل افراد به خرید یا فروش یک توکن خاص تاثیر می‌گذارند. به عبارت دیگر، وقتی عوامل فاندامنتال باعث تمایل افراد به خرید یا فروش یک توکن شوند، آن را جزو سنتیمنت در نظر نمی‌گیریم.

یک مثال رایج از سنتیمنت در بازار کریپتو، اخبار و هیجانات برآمده از شبکه‌های اجتماعی است. افرادی که هیجان و سروصدای زیادی درباره یک توکن خاص در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند (مثلا وقتی یک سلبریتی یا اینفلوئنسر اقدام به خرید یک توکن می‌کند)، دچار ترسِ از دست دادن (FOMO) می‌شوند.

این افراد تمایل پیدا می‌کنند که همان توکن را بخرند، حتی اگر اطلاعات چندانی از پروتکل آن نداشته باشند. بر اثر این افزایش تقاضا، قیمت آن توکن بالا می‌رود.

برای مثال، توئیت‌های ایلان ماسک درباره دوج‌کوین، گاهی باعث می‌شود که قیمت این توکن در زمان ارسال توئیت‌ها افزایش یابد.

از سوی دیگر، بعضی افراد ممکن است کامنت‌های منفی درباره یک توکن ببینند و بخواهند دارایی خود را بفروشند. به این پدیده، FUD گفته می‌شود که مخفف حروف اول ترس، نااطمینانی و تردید است. بر اثر این اتفاق، قیمت آن ارز دیجیتال دچار افت می‌شود.

تصمیم‌گیری افراد از روی احساسات، در حوزه مالی رفتاری مورد مطالعه می‌گیرد. اعتقاد در این حوزه بر این است که افراد اغلب به دلیل خطاهای شناختی، تصمیمات غیرمنطقی می‌گیرند.

سخن پایانی

نوسانات شدید قیمت کریپتو را می‌توان به صورت همزمان، فرصت و تهدید قلمداد کرد. اگر عوامل موثر بر قیمت ارزهای دیجیتال را به‌درستی شناسایی کنید و نحوه اثرگذاری آن‌ها بر قیمت را به‌خوبی درک نمایید، امکان بهره‌گیری از این فرصت برای شما فراهم خواهد شد. با این حال، لازم است که همیشه، پیش از سرمایه‌گذاری روی یک ارز دیجیتال، به‌خوبی درباره آن تحقیق کنید و با بی‌احتیاطی و پذیرش ریسک بیش‌ازحد، باعث از دست رفتن سرمایه‌تان نشوید.

آموختن ترید به صورت حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا از نوسانات بازار بیشترین استفاده را بکنید. پیشنهاد می‌کنیم برای آموزش ترید پیشرفته به این مقاله از بورسینس مراجعه کنید:

bourseiness.com/trading-guide

معامله‌گری یا تریدینگ (به انگلیسی Trading) یکی از جذاب‌ترین فعالیت‌هایی است که می‌توان آن را حتی با سرمایه کم نیز شروع کرد و به عنوان یک منبع درآمد جانبی (درآمد دلاری) در نظر گرفت.