کارمزد در NFT چیست؟ آشنایی با انواع کارمزد‌ ساخت و معاملات NFT سال 2024

زمان مطالعه: 8 دقیقه

کارمزد‌ NFT چیست و چه انواعی را شامل می‌شود؟ اگر به دنیای توکن‌ها علاقه دارید و می‌خواهید وارد این بازار شوید، این مطلب را از دست ندهید.

این روزها هزینه‌های ساخت و معامله NFT موضوع مهم و بحث‌برانگیزی‌ست. خیلی از کاربران دقیقا نمی‌دانند که بابت چه چیزهایی پول پرداخت می‌کنند. معاملات NFT هزینه‌های پنهان و گوناگونی دارد که در این مطلب فقط به بحث کارمزد‌ NFT می‌پردازیم. در اینجا به این موضوع می‌پردازیم که برای مینت و معامله NFT چه کارمزدهایی باید بپردازید. پس همراه ما در آکادمی رمزارز باشید.

کارمزد‌ NFT چیست؟

برای ساخت NFT باید هزینه‌ای بپردازید که به آن کارمزد ساخت NFT می‌گویند. دنیای ان اف تی از سال 2021 وارد موجی انقلابی شد که می‌توان آن را انقلابی فرهنگی در عرصه بین‌الملل دانست. برخی از آثار NFT با قیمت‌های میلیون دلاری به فروش می‌رسند و همین موضوع افراد زیادی را جذب این بازار کرده است. خالقین ان‌اف‌تی‌ها کارمزد ساخت بسیار کمی پرداخت می‌کنند و به همین دلیل می‌توانند به سودهای خیلی بالایی برسند.

انواع کارمزد NFT

به روش‌های مختلفی می‌توانیم کارمزدهای NFT را دسته‌بندی کنیم؛ مثلا بر اساس فرایند ساخت و فرایند لیست کردن. در دسته‌بندی دیگری می‌توانیم آنها را در سه دسته کارمزدهای مینت، خریدار و فروشنده قرار دهیم. اما در اینجا از دسته‌بندی بزرگ‌تر و کلی‌تری استفاده کرده‌ایم تا برای کاربران عزیز کمتر گیج‌کننده باشد: کارمزد مارکت پلیس، کارمزد شبکه، کارمزد ساخت حساب کاربری، کارمزد رویالتی یا کارمزد سازنده و کارمزد مینت کلکسیون. در ادامه به آنها می‌پردازیم.

کارمزد مارکت پلیس

اصطلاح مارکت پلیس NFT به سایت‌های واسطه‌ای که خریداران و فروشندگان را به یکدیگر متصل می‌کند اطلاق می‌شود. کارمزد مارکت پلیس که با نام کارمزد سرویس (Service Fee) و کارمزد لیست کردن هم شناخته می‌شود، به عنوان کمیسیونی برای واسطه‌گری باید پرداخت شود. نرخ این کارمزد نسبت به پلتفرمی که از آن استفاده می‌کنید متفاوت خواهد بود. گاهی در پلتفرم‌های مختلف تخفیف‌هایی دوره‌ای برای کارمزد مارکت پلیس تعیین می‌کنند. در برخی از پلتفرم‌ها این کارمزد را هم خریدار و هم فروشنده می‌پردازند.

کارمزد شبکه

کارمزد شبکه با نام‌های کارمزد گس (Gas Fee) یا فی تراکنش هم شناخته می‌شود. این کارمزد تنها مختص به NFT نیست و سایر توکن‌ها هم چنین کارمزدی دارند. وقتی تتری را از آدرسی به آدرس دیگر جابه‌جا کنید، برای ثبت تراکنش شما در شبکه، باید کارمزدی به ولیدیتورهای شبکه (مثلا اتریم و یا ترون) بدهید. هر تغییری در وضعیت NFT (مینت کردن، سوزاندن، تایید لیست در مارکت پلیس، موجود کردن برای فروش و کنسل کردن خرید)، یک تراکنش محسوب می‌شود. در واقع، برای هر تراکنشی که باید توسط کیف پول خود آن را امضا کنید، نیاز به پرداخت کارمزد شبکه دارید. از نام‌های دیگر کارمزد شبکه می‌توانیم به کارمزد برداشت (Withdrawal Fee) و کارمزد واریز (Deposit Fee) اشاره کنیم.

کارمزد ساخت حساب کاربری

در بعضی از پلتفرم‌های NFT برای اینکه بتوانید حساب کاربری بسازید، باید کارمزدی پرداخت کنید. اما اکثر پلتفرم‌ها این کارمزد را با کارمزد مارکت پلیس یکی کرده‌اند و در آنجا کارمزد بیشتری می‌گیرند.

کارمزد رویالتی یا کارمزد سازنده

درصدی از مبلغ فروش NFT به سازنده اصلی ان‌اف‌تی می‌رسد که به آن کارمزد رویالتی (Loyalty fee) یا کارمزد سازنده (Creator Fee) می‌گویند. این کارمزد توسط خود سازنده NFT و در زمان مینت کردن تعیین می‌شود.

کارمزد مینت کلکسیون

وقتی یک کلکسیون NFT می‌سازید، پلتفرمی که از آن استفاده می‌کنید به صورت خودکار قراردادی هوشمند برای شما درست می‌کند. برای این قرارداد باید یک آدرس کیف پول ارائه دهید تا بتوانید کارمزدهای رویالتی NFT را بگیرید. برای ثبت این قرارداد و استفاده از این سرویس باید کارمزدی بپردازید که همان کارمزد مینت کلکسیون است.

کارمزد‌ها در مارکت پلیس Opensea به چه صورت است؟

کازمردهای اوپن سی به دو دسته کارمزدهای دفعه اول (One-time fees) و کارمزدهای مکرر (Recurring fees) تقسیم می‌شوند. کارمزدهای دفعه اول زمانی پرداخت می‌شوند که عملی مشخص را برای اولین بار انجام می‌دهید و اجازه تعامل کیف پول با پروتکل اوپن سی را فراهم می‌کنند. وقتی برای اولین بار آیتمی را برای فروش لیست می‌کنید، باید کارمزد دفعه اول را پرداخت کنید. کارمزدهای دفعه اول شامل موارد زیر می‌شوند:

• پرداخت گس برای فهرست کردن آیتم‌های یک کالکشن
• هنگام برگزاری یک حراجی برای اولین بار، باید اتر خود را تبدیل به WETH کنید که نیازمند پرداخت گس شبکه است
• زمانی که برای اولین بار با ارزی دیجیتال تعاملی داشته باشید، به تایید قرارداد توکن نیاز دارید

کارمزدهای مکرر همانطور که از نامشان مشخص است، زمانی باید پرداخت شوند که کاربر عملی را تکرار می‌کند. کارهایی مثل پذیرش پشنهاد، انتقال ان اف تی، خرید ان اف تی، لغو مزایده، لغو حراج، تبدیل ETH به WETH، فریز کردن متادیتا، بریج توکن از یک شبکه به شبکه دیگر و… نیازمند پرداخت کارمزدهای مکرر هستند.

اما هنگام کار با اوپن سی، کارمزد گس تراکنش بر عهده خریدار است یا فروشنده؟ نوع تراکنش شما پاسخ این سوال را روشن می‌کند:

• اگر آیتم قیمت ثابت (Fixed Price) داشته باشد، کارمزد آن بر عهده خریدار است.
• زمانی که فروشنده پیشنهادی را قبول می‌کند، پرداخت کارمزد گس هم بر عهده خودش است.
• برای لیست‌های حراجی که با قیمت رزرو به بالاترین پیشنهاددهنده فروخته می‌شوند، خود اوپن سی کارمزد گس را می‌پردازد.

نحوه محاسبه کارمزد گاز NFT

فناوری بلاک‌چین یک دفتر کل دیجیتال از تمام تراکنش‌های گذشته است که در شبکه بلاک‌چین انجام شده‌اند. دفتر کل بین همه ماینرها توزیع می‎شود؛ آن‌ها رایانه‎های قدرتمندی هستند که برای مدیریت شبکه و تأیید تراکنش‌ها استفاده می‎شوند (مانند زمانی که یک NFT ضرب یا فروخته می‌شود).

مانند تمام سیستم‌های محاسباتی، برای محاسبه این تراکنش‌ها، انرژی استفاده می‌شود. برای کمک به بازپرداخت ماینرها برای کاری که انجام می‌دهند، هر زمان که معامله‌ای درخواست شود، هزینه گاز دریافت خواهد شد. این امر در مورد انتقال ساده رمزنگاری (به عنوان مثال، زمانی که اتریوم به عنوان یک روش پرداخت استفاده می شود)، اجرای یک قرارداد هوشمند، یا هنگام ضرب (ایجاد) یک NFT یا فروش NFT به شخص دیگری اعمال می‌شود.

هنگامی که یک NFT در یک بازار NFT ایجاد می‎شود، از هنرمند خواسته می‎شود تا این هنر را ایجاد کند، که رکوردی از دارایی در خود بلاک چین ایجاد می‌کند. «لیزی مینت» به ایجاد NFT بدون قرار دادن آن در زنجیره اشاره دارد، بنابراین از پرداخت هزینه گاز (حداقل به طور موقت) اجتناب می‌شود.

چرا هزینه گاز NFT بالاست؟

هزینه گاز NFT متغیر است. قیمت پرداخت شده برای یک تراکنش به چندین معیار بستگی دارد:

• فعالیت شبکه: هر چه درخواست تراکنش بیشتر باشد، کارمزد بالاتر می‌رود.
• مقدار داده: هر چه اندازه تراکنش بزرگتر باشد، گاز بیشتری برای اجرای آن استفاده می‌شود.
• نکته ماینر: هنرمندان و خریداران NFT می‌توانند «انعام» به ماینر بپردازند تا تراکنش آن‌ها قبل از سایر معاملات منتظر در صف تأیید شود.

در اوج هیجان NFT در اواخر سال 2021 و اوایل سال 2022، برخی از هنرمندان گزارش دادند که صدها (حتی هزاران) دلار هزینه گاز پرداخت کرده‌اند. این تابعی از محبوبیت اتریوم و دیگر شبکه‌های بلاک چین و افزایش ترافیک در درخواست‌های تراکنش است. در طول این دوره‌ها، هزینه‌های گاز در بسیاری از NFT‌ها بسیار بیشتر از قیمت فروش واقعی خود NFT بود.

چرا یک NFT به گاز نیاز دارد؟

NFT‌ها به گاز نیاز دارند زیرا ضرب و معامله آن‌ها شامل تراکنش‌های روی بلاک چین، (معمولاً بلاک چین اتریوم) است. هزینه‌های گاز مانند هزینه سوخت برای جبران محاسبه‌گرهای هستند که این تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. در اینجا این هزینه‌ها را تفکیک خواهیم کرد:

• شبکه بلاک چین: بلاک چین را به عنوان یک دفتر کل عمومی غول پیکر تصور کنید که تمام تراکنش‌های NFT را ثبت می‌کند. هر بار که یک NFT ضرب (مینت) یا فروخته می‌شود، این رکورد باید به روز و ایمن شود.
• ماینرها به عنوان اعتبار سنجی: رایانه‌های ویژه‌ای در شبکه که ماینر نام دارند، برای حل پازل‌های پیچیده جهت تأیید اعتبار این تراکنش‌ها با هم رقابت می‌کنند. این فرآیند مشروعیت معامله را تأیید می‌کند و آن را به دفتر کل دائمی اضافه می‌کند.
• گاز به عنوان سوخت: گاز واحدی است که جهت اندازه‌گیری تلاش محاسباتی مورد نیاز استخراج‌کنندگان برای تأیید یک تراکنش استفاده می‌شود. درست همانطور که یک ماشین برای کارکردن به بنزین نیاز دارد، این کامپیوترها نیز به انگیزه‌ای نیاز دارند تا قدرت پردازشی خود را اختصاص دهند.
• پرداخت برای خدمات: هزینه گاز بهایی است که شما برای قدرت محاسباتی استفاده شده توسط ماینرها جهت اعتبارسنجی تراکنش NFT خود می‌پردازید. این کارمزد به ماینری تعلق می‌گیرد که تراکنش را با موفقیت تایید می‌کند.

افزایش یا کاهش کارمزد NFT به چه عواملی بستگی دارد؟

افزایش یا کاهش کارمزد NFT به سیستم کارمزد پلتفرمی که از آن استفاده می‌کنید بستگی دارد. این پلتفرم‌ها هر کدام سیستم مخصوص خودشان را دارند؛ برخی کارمزدهای خاصی را حذف می‌کنند و تعدادی دیگر مانند اوپن سی برای مخفی کردن هزینه‌های پنهان، از سیستم پیچیده‌تری استفاده می‌کنند. وقتی کارمزدی توسط پلتفرم تنظیم می‌شود، نمی‌توانید آن را پرداخت نکنید. اما به هر حال گزینه‌های دیگری هم برای این که انتخاب ارزان‌تری داشته باشید وجود دارند.

کارمزد شبکه را تا حدی می‌توانید کنترل کنید. برای این کار می‌توانید یک شبکه ارزان‌تر را انتخاب کنید یا مثلا در دورانی خلوت‌تر تراکنش داشته باشید. اما باز هم محدودیت‌هایی خواهید داشت؛ مثلا گاهی لازم است روی یک شبکه خاص کار کنید. اوپن سی برای کاهش کارمزدها از مکانیسمی به نام لیزی مینتینگ (Lazy Minting) استفاده می‌کند. در این مکانیسم تا زمانی که آیتم فروخته شود، نیاز نیست کارمزد گس را بپردازید. به عبارت دیگر، NFT تا زمان فروش، مینت نمی‌شود؛ برعکس زمانی که اول مینت و بعد لیست می‌شود.

هزینه‌های NFT که به عنوان هزینه‌های گاز نیز شناخته می‌شود، بسته به عوامل مختلفی می‌تواند در نوسان باشد. در اینجا آنچه می‌تواند باعث افزایش یا سقوط آن‌ها شود آورده شده است:

• تراکم شبکه: این یک عامل اصلی است. بزرگراهی شلوغ را تصور کنید، هر چه تراکنش‌های بیشتری در بلاک‌چین انجام شود (مانند ضرب کردن NFT یا خرید آن‌ها)، هزینه‌های گاز بیشتر می‌شود. در ساعات اوج مصرف یا دوره‌های فعالیت NFT بالا، انتظار پرداخت بیشتر را داشته باشید.
• قیمت گاز: این به مبلغی اشاره دارد که شما مایل به پرداخت به ازای هر واحد گاز هستید. آن را مانند مناقصه‌ای در نظر بگیرید که ماینرها چقدر سریع تراکنش شما را تأیید می‌کنند. قیمت گاز بالاتر می‌تواند NFT شما را سریع‌تر کند یا انتقال دهد، اما هزینه بیشتری برای شما خواهد داشت.
• پیچیدگی تراکنش NFT: تراکنش‌های ساده‌تر NFT، مانند نقل و انتقالات اولیه، به قدرت پردازش کمتری نیاز دارند و هزینه‌های کمتری را متحمل می‌شوند. برعکس، ایجاد یک NFT با یک قرارداد هوشمند پیچیده (برنامه‌ای که عملکردهای خاصی را خودکار می‌کند) باعث مصرف بیشتر گاز و هزینه بیشتر خواهد شد.
• پلتفرم بلاک چین: در حالی که اتریوم محبوب‌ترین پلتفرم برای NFT است، بالاترین هزینه‌های گاز را نیز تجربه می‌کند. بلاک‌چین‌های جدیدتر مانند Solana یا Tezos اغلب به دلیل معماری متفاوت، هزینه‌های قابل توجهی پایین‌تری دارند.

چگونه از هزینه‌های بالای گاز NFT جلوگیری کنیم؟

هزینه‌های گاز اغلب اجتناب‌ناپذیر است، اما راه‌هایی برای کاهش هزینه وجود دارد. این تکنیک‌ها قطعی نیستند، اما ارزش بررسی دارند:

• زمانی که تقاضای شبکه کم است، معامله کنید: وقتی معامله کنید که شبکه کمتر شلوغ است، مثلاً صبح زود یا نیمه شب. این نوسان بر اساس منطقه زمانی شما متغیر است. می‌توانید از ابزاری مانند قیمت‌گذاری گاز اتریوم برای تعیین زمان بهینه روز برای استخراج استفاده کنید.
• تنظیم محدودیت گاز: با تنظیم حداکثر کارمزد GWEI با استفاده از کیف پول خود، اساساً می‌توانید میزان کارمزد گاز NFT یا قیمتی که مایل به پرداخت هستید را تعیین کنید. شما می‌توانید محدودیت GWEI را در زمان تکمیل تراکنش تغییر دهید.
• قیمت اتریوم را ببینید: فراموش نکنید که هزینه‌های گاز با اتریوم پرداخت می‌شود. اگر ETH گران باشد، هزینه بیشتری نیز خواهد داشت. ارزش‌های بازار را در پلتفرم‌هایی مانند CoinMarketCap رعایت کنید که اغلب به روز می‌شوند.
• انتخاب سرعت تراکنش کندتر: اگر مایلید مدت بیشتری برای پردازش تراکنش صبر کنید، می‌توانید با انتخاب تراکنش آهسته نسبت به تراکنش سریع، مقداری ETH ذخیره کنید.

سوالات متداول درباره کارمزد NFT

در اینجا به سوالات متداول درباره کارمزد‌ NFT پاسخ می‌دهیم.

کارمزد ساخت NFT چیست؟

کارمزد‌ ساخت NFT هزینه‌ای‌ست که برای ساخت توکن NFT باید پرداخت کنید. به صورت کلی این هزینه به دو نوع کارمزد شبکه و کارمزد پلتفرم تقسیم می‌شود.

کارمزدهای مینت NFT شامل چه مواردی می‌شود؟

کارمزد مینت NFT هزینه‌ای‌ست که برای ساخت ان اف تی باید بپردازید و شامل کارمزدهای مارکت پلیس و کارمزد شبکه می‌شود. این هزینه یک بار برای تعامل با قرارداد هوشمند و یک بار هم برای لیست کردن پرداخت می‌شود.

سخن پایانی

کارمزد‌ NFT چیست و انواع آن کدامند؟ در این مطلب به این دو سوال مهم پاسخ دادیم که امیدواریم برای سازندگان و معامله‌گران NFT مفید بوده باشد.