در کشورهای مختلف با افزایش چاپ اسکناس و نقدینگی، تورم رخ میدهد. یکی از راههای کنترل تورم کاهش اسکناس و نقدینگی است. این مسئله در حوزه ارزهای دیجیتال هم صدق میکند؛ زمانی که از یک ارز، توکن و کوینهای زیادی وجود داشته باشد، ارزش آن با کاهش روبهرو میشود. توسعهدهندگان برای حفظ و بالا بردن ارزش توکنهای خود، اقدام به از بین بردن تعدادی از توکنها میکنند. به این امر اصطلاحا توکن سوزی گفته میشود که روشی مرسوم برای توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال است.
در این مقاله به بررسی توکن سوزی (Token Burning) و چگونگی فرآیند انجام آن میپردازیم. پس با ما همراه باشید.
توکن سوزی بهمعنای از بین بردن دورهای تعداد مشخصی از کوینها یا توکنهای ارز دیجیتال است. این فرایند مربوط به ارز خاصی نیست و برای همه ارزها امکانپذیر است. در این روش، عرضه بهطور همیشگی کاهش مییابد.
این کار معمولا برای رشد قیمت ارز و بالاتر رفتن ارزش آن انجام میشود. همانطور که میدانید با زیاد شدن یک دارایی در هر جامعهای، ارزش آن کاهش پیدا میکند؛ ارزهای دیجیتال هم از این قاعده مستثنی نیستند. با زیاد شدن توکنهای یک ارز دیجیتال، ارزش آن کاهش مییابد ولی با توکن سوزی میتوان از این کار ممانعت کرد.
توکن سوزی همیشه بعد از اجرای پروژه اتفاق نمیافتد، در بعضی از پروژهها بعد از عرضه اولیه توکنها، باقی مانده آنها را از بین میبرند. خیلی از صرافیها بهطور دورهای توکن سوزی را انجام میدهند؛ بهطور مثال صرافی بایننس هر سه ماه یک بار، توکن سوزی بایننس کوین (BNB) را انجام میدهد و با این کار برای سرمایهگذاران خود ارزش بیشتری ایجاد میکند.
پس از توکن سوزی هیچ یک از توکنها و کوینها قابلیت برگشت ندارند. بدین صورت که با ارسال کوینها به یک آدرسخوار (eater address) که کلید خصوصی ندارد، انتقال کوین و توکن صورت میگیرد. همان طور که میدانید بدون داشتن کلید خصوصی، بازگرداندن آنها غیرممکن است. به این شکل، عملا توکنها از بین رفته و حذف میشوند.
از آنجایی که در این روش، توکنها به یک مکان غیرقابل بازگشت فرستاده شده و این توکنها برای همیشه از دسترس خارج میشوند، اصطلاح «توکن سوزی» را برای آن بهکار میبرند.
هدف از سوزاندن توکن یا کوین، افزایش ارزش آن در سراسر شبکه است. با کاهش عرضه در شبکه، تقاضا افزایش مییابد و این باعث بالا رفتن ارزش کوینها و توکنهای باقیمانده میشود. بهدلیل ماهیت ضد تورمی ارزهای دیجیتال، برای اکثر رمز ارزها یک حد تعیین میشود که نباید از آن فراتر بروند.
برای مثال بیت کوین را در نظر بگیرید که در مجموع 21 میلیون از آن وجود دارد و نیازی به توکن سوزی ندارد؛ چرا که طبق سیستم اقتصاد، افزایش تقاضا با توجه به محدود بودن عرضه باعث افزایش قیمت بیت کوین میشود. از طرفی نباید ارزش هر بیت کوین نادیده گرفته شود؛ چرا که با از دست رفتن هر بیت کوین، تعداد آن کمتر شده و قیمتش بالاتر میرود.
علت توکن سوزی چیست؟
یکی از دلایل توکن سوزی، الگوریتم اجماع مفیدتر و با بازده بالاتر است. این کار مبتنی بر اثبات سوزاندن (PoB) است؛ در اثبات سوزاندن کاربران شبکه و ماینرها بر حسب توافق باید مقدار مشخصی از توکنهای خود را بسوزانند و از بین ببرند.
توکن سوزی برای محافظت در برابر حملات DDoS و اسپم هم انجام میشود. این فرایند میتواند با کاهش کارمزد انجام شود. در واقع بهجای پرداخت کارمزد به ماینر، درصد کمی از آن نابود شده و از بین میرود. ریپل از این روش برای مقابله با حملات DDoS استفاده میکند.
توسعهدهندگان بهمنظور ارزشآفرینی و بالا بردن ارزش توکنهای خود و برای نشان دادن حمایت و تعهدشان به سرمایهگذاران، اقدام به Token Burning میکنند. آنها در بعضی از موارد، با هدف خارج کردن میزانی از سرمایه در گردش، اقدام به خرید کوین کرده و مقداری از سرمایه در گردش را از بین میبرند.
اجازه بدهید فرآیند توکن سوزی را با یک مثال برایتان توضیح دهیم. بایننس بزرگترین صرافی رمز ارزها در دنیاست. این صرافی به دلیل کارمزد پایین بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. ارز این صرافی، بایننس کوین (BNB)، را در نظر بگیرید؛ این صرافی بهصورت مداوم، هر سه ماه 20 درصد از توکنهای خود را میسوزاند. بایننس این کار را میکند تا میزان توکن هایش را از 200 میلیون به 100 میلیون کاهش دهد.
این کار بدین صورت انجام میشود که فرد برای سوزاندن توکنهایش به بایننس اطلاع میدهد. این صرافی حساب فرد را چک میکند تا از موجود بودن میزان توکنهایش مطمئن شود. بایننس پس از کسب اطمینان، اقدام به سوزاندن آنها و کم کردن از حساب فرد میکند.
در توکن سوزی نباید موجودی منفی یا صفر باشد. همه تراکنشها در بلاک چین یا زنجیره بلوکی ثبت شده و بهصورت شفاف ارائه میشوند. پس از فرآیند سوزاندن توکنها، توکنهای از بین رفته توسط بایننس اعلام میشوند. کاربران میتوانند از طریق آدرس سایت Etherscan.io استعلام بگیرند و اعتبار توکنها را بسنجند.
توکن سوزی بایننس روی پلتفرم اتریوم و شبکه اختصاصی بایننس انجام میشود. بایننس حدود 11 میلیون کوین را روی شبکهی اتریوم سوزاند.
یکی از روشهای Token Burning، اثبات سوزاندن (PoB) است که برای توافق و اجماع انجام میشود. این روش بدین صورت است که در آن ماینرها باید مقداری از کوینها یا توکنهای خود را برای سوزاندن به ثبت برسانند. از بین بردن توکنها نیازی به کامپیوتر قوی یا هشینگ بالا ندارد. در این الگوریتم مقداری از توکنهای فرد باید برای ماینر شدن سوزانده شود.
در شبکههای مبتنی بر اثبات سهام برای دریافت هزینه، باید کوینهای بومی از بین بروند. زمانی که ارزی دچار تورم شدید میشود، توسعهدهندگان برای مقابله با تورم از این روش استفاده میکنند. برای استفاده از این سرویس باید مبلغی رد و بدل شود که منجر به کاهش موجودی میشود.
کاربرد دیگر سوزاندن توکنها زمانی است که عرضه اولیه سکه (ICO) انجام میشود و توسعهدهندگان میزان فروشی را برنامهریزی میکنند. در برخی مواقع همه توکنهای درنظرگرفتهشده، به فروش نمیرسند و مقداری از آنها باقی میمانند. در این صورت توسعهدهندگان باید تصمیم بگیرند توکنهای باقیمانده را نگه دارند یا بسوزانند. آنها باید به این نکته توجه کنند که نگهداری توکنها باعث کاهش ارزش آنها میشود.
در این میان برخی از توسعهدهندگان برای جلب نظر سرمایهگذارن اقدام به از بین بردن باقیمانده توکنها میکنند. از بین بردن توکنها باعث حفظ ارزش دارایی پلتفرم و سیستم میشود.
همچنین در بعضی از مواقع، توسعهدهندگان از سود به دست آمده از تراکنشها، کوین یا توکن را خریداری کرده و آنها را از بین میبرند. این کار باعث بالا رفتن ارزش آن کوین شده و سرمایهگذاران را به سود میرساند.
مزایای توکن سوزی
در این قسمت میخواهیم بگوییم چرا سوزاندن توکن یک روش رایج است و بهجز اصلاح یک خطا یا حذف توکنهای در گردش، چه مزایای دیگری دارد.
در ابتدا باید گفت، سوزاندن توکن یک مکانیزم کاهش تورم است که معمولا بر قیمت آن توکن تاثیر میگذارد. درست مانند نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین، که تقریبا هر 4 سال یکبار اتفاق میافتد. دلیل این امر، به قوانین عرضه و تقاضا مربوط میشود. سوزاندن توکنها، همانند نصف شدن پاداش (هاوینگ)، عرضه را محدود میکند. اگر تقاضا ثابت بماند یا افزایش یابد، طبیعتا قیمت افزایش خواهد یافت. اما اگر تقاضا کاهش یابد، سوزاندن توکن، تاثیر زیادی نخواهد داشت.
صرافیهایی مانند Binance، Huobi، KuCoin و OKEx بهطور دورهای توکنهای خود را میسوزانند. این کار باعث افزایش ارزش توکنها شده و به دارندگان این توکنها برای حفظ آنها انگیزه میدهد. تنها دلیل سوزاندن توکنها، ایجاد انگیزه برای معاملهگران نیست. برخی از پروژهها مانند ریپل، برای افزودن یک لایه امنیتی و جلوگیری از تراکنشهای اسپم، اقدام به سوزاندن توکنهای خود میکنند. همچنین، سوزاندن توکن، باعث کاهش زمان و پهنای باند مصرفی شبکه میشود.
بهطور کلی، سوزاندن توکن یک استراتژی خوب برای کنترل تورم و حفظ یا افزایش ارزش یک ارز دیجیتال است. معمولا، وجود این قابلیت در هر توکن، یک مزیت بالقوه برای آن نسبت به دیگر توکنها محسوب میشود. با این حال، چالشهای کوچکی برای این کار مطرح است که در ادامه به آنها میپردازیم.
یکی از موضوعات بحث اتلاف منابع است. برای ایجاد هر توکن امکان دارد منابع مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. با سوزاندن توکنها، بهنوعی بهصورت غیرمستقیم منابع هدر میرود. بحث بعدی به شکست خوردن این کار مربوط میشود. شفافیت فرآیند سوزاندن توکنها میتواند اطمینان بالایی را از اجرای درست این روند، برای کاربران فراهم آورد. همچنین، افرادی که در بازار کریپتو سرمایهگذاری میکنند، معمولا سود مستقیم دارایی را به افزایش ارزش غیرمستقیم ترجیح میدهند.
تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال بهدلیل مزایای قابلتوجهی که سوزاندن توکن در پی دارد، از این روش در پروژه خود استفاده میکنند. همواره افزایش بیش از حد عرضه یک دارایی، باعث کاهش ارزش آن میشود. در دنیای رمز ارزها، با Token Burning، جلوی این کاهش ارزش را گرفته و به دارندگان آن توکن، اطمینان خاطر میدهند. مطرحترین پروژهها و ارزهای دیجیتالی که از توکن سوزی استفاده میکنند، عبارتاند از: بایننس کوین (BNB)، ریپل (XRP)، پنکیک سواپ (CAKE)، شیبا اینو (SHIB) و … .
کدام ارز دیجیتال توکن سوزی دارد؟
برای انجام Token Burning، هر پروژه از روشها و زمانبندیهای خاص خود استفاده میکند. بعضی از پروژهها، در فواصل زمانی از پیش تعیین شده این کار را انجام میدهند. بعضی دیگر، فرآیندهای خاصی پیشبینی کردهاند که بر اساس آن، توکنها را میسوزانند. بهطور مثال، در اتریوم کارمزدهای شبکه بهجای انتقال به ماینرها، سوزانده میشوند. در بخشهای بعدی، در مورد رمز ارزهایی که از Token Burning استفاده میکنند، توضیح داده و به تاریخ سوزاندن توکنها در هر پروژه میپردازیم.
بیت کوین بهعنوان پرچمدار ارزهای دیجیتال، توکن سوزی ندارد و از روشی هوشمندانه برای کنترل عرضه و تقاضا استفاده میکند. حداکثر تعداد ارزهای بیت کوین (BTC) درنهایت، 21 میلیون واحد خواهد بود. همین محدود بودن تعداد کوینها، ارزشمندتر شدن این ارز در آینده را به دنبال دارد. علاوه بر این موضوع، تولید بیت کوین جدید که بهعنوان پاداش استخراج صورت میگیرد، تقریبا هر 4 سال یکبار نصف میشود. در حقیقت، استخراج بیت کوین به شکلی تدریجی و در طولانی مدت تمام شده و کوینهای آن بهصورت کامل در شبکه قرار میگیرند. این روند باعث جلوگیری از رشد فزاینده تعداد BTCها در کوتاهمدت شده و به حفظ ارزش آن کمک میکند.
چارلز هاسکینسون، بنیانگذار پروژه کاردانو (ADA)، به شدت مخالف ایده اقتصادی کاهش تورم در دنیای ارزهای دیجیتال است. او سوزاندن توکنها را شبیه به سرقت بنزین از اتومبیل دیگران یا سرقت مواد غذایی از سوپرمارکت میداند. هاسکینسون در جواب افرادی که درخواست اضافه شدن Token Burning به پروژه کاردانو را داشتند، گفت این پیشنهاد نشاندهنده طمع و حماقت مردم است و توضیح داد:
«ما بسیار خوشحالیم که میتوانید به ما بگویید که باید پول دیگران را از بین ببریم تا شما بتوانید مقداری پول اضافه بگیرید، سپس آدا (ADA) را بفروشید و به سراغ چیز دیگری بروید.»
حتما تا اینجای توضیحات متوجه شدهاید که پروژه کاردانو، همانند بیت کوین از سوزاندن توکن استفاده نمیکند و بنیانگذار آن به کلی مخالف این قضیه است (حداقل تا این لحظه).
روش سوزاندن توکن در ریپل، بهصورت دورهای نیست. بلکه، بهازای انجام هر تراکنش، کارمزد دریافتی آن، توسط خود شبکه سوزانده میشود. به این ترتیب، تعداد توکنهای این ارز دیجیتال بهمرور کاهش پیدا کرده و قیمت آن ثابت میماند.
ارز دیجیتال سوایپ (SXP)، مانند بسیاری از پروژهها دیگر، از روش سوزاندن توکن برای حفظ ارزش خود استفاده میکند. در این پروژه، قرارداد هوشمندی نوشته شده که بهصورت خودکار، 80 درصد از توکنهای SXP را که بهعنوان هزینه تراکنش پرداخت میشود، میسوزاند. این اتفاق زمانی میافتد که از SXPها برای پرداخت کارمزد شبکه استفاده شود.
سوزاندن توکن Cake که مربوط به صرافی پنکیک سواپ است، به دلایل و اشکال مختلفی انجام میشود. در شکل زیر که توسط وبسایت رسمی این پروژه ارائه شده، مقدار و روش سوزاندن توکنها را مشاهده میکنید.
تاریخ توکن سوزی Cake
صرافی غیرمتمرکز ShibaSwap، متعلق به شرکت شیبا است. سازوکار Token Burning در ارز دیجیتال شیبا به این شکل است که برای قرار گرفتن در لیست این صرافی، باید مقدار معینی از رمز ارزهای آن را خریده و بسوزانید. همچنین، در ابتدای ایجاد ارز شیبا، 50 درصد از کل این توکنها به ویتالیک بوترین تعلق گرفت و او 90 درصد از آنها را سوزاند.
یکی از معروفترین مثالها برای توکن سوزی، صرافی بایننس و ارز دیجیتال BNB است. این صرافی بهطور منظم و در بازههای 3 ماهه، اقدام به سوزاندن مقداری از توکنهای خود میکند. این روند تا زمانی که تعداد کل رمز ارزهای بایننس به 100 میلیون واحد برسد، ادامه دارد. برای اطلاع از تاریخ دقیق توکنسوزیهای این پلتفرم، میتوانید به سایت رسمی آن (Binance.com) مراجعه کنید.
همان طور که گفته شد، توکن سوزی بایننس هر سه ماه یکبار انجام میگیرد. آخرین بار در جولای 2021 (تیر 1400)، این اتفاق افتاد. در این Token Burning، تعداد 1,296,728 واحد BNB با ارزش تقریبی 400 میلیون دلار سوزانده شد.
توکن کیشو اینو بهعنوان برادر کوچک دوج کوین شناخته میشود. کیشو اینو یک توکن کاملا ضدتورمی است که با هر تراکنش متوالی، ارزش آن افزایش مییابد. سازوکار ضدتورم این توکن شامل سوزاندن و توزیع مجدد است. به این شکل که، 1 درصد از هر تراکنش سوزانده شده و 1 درصد بهعنوان پاداش بین دارندگان آن توزیع میشود.
بایننس کوین، توکن صرافی بایننس است. همان طور که پیشتر گفتیم، بایننس برای حفظ ارزش کوین خود، بهصورت فصلی اقدام به Token Burning میکند. این توکن سوزیها تاثیری در مقدار دارایی افراد ندارد و Binance از داراییهای خود این کار را انجام میدهد.
تاریخ توکن سوزی بایننس کوین
پروژه ونوس و ارز دیجیتال آن (XVS) یکی از مواردی است که از سوزاندن توکن استفاده میکند. در تاریخ 15 می 2021، این پروژه یک ایردارپ برگزار کرد و طی آن به دارندگان XVS، توکن VRT اهدا نمود. به موازات این اتفاق، حدود 50 درصد از توکنهای XVS سوزانده شدند. به همین دلیل، کاهش عرضه باعث افزایش تقاضا شد و رشد شدید ارزش این ارز را بهدنبال داشت.
یکی از ارزهای دیجیتال موجود در دنیای کریپتو، بیت تورنت است. این رمز ارز هم با توکن سوزی، افزایش قیمت بالایی را تجربه کرد. در صورت علاقه، میتوانید با مطالعه مقاله «ارز دیجیتال بیت تورنت چیست؟» اطلاعات جامعی را درباره این پروژه کسب کنید.
وینک در تاریخ 11 اکتبر 2021 در توییتر خود اعلام کرد که مقداری از توکنها را بازخرید کرده و بهطور کامل سوزانده است. در مجموع، 150 میلیون توکن وینک (WIN) سوزانده شدهاند.
BNB نماد اختصاری بایننس کوین است. این ارز بهعنوان توکن صرافی Binance، یکی از بارزترین نمونههای موفق در اجرای Token Burning به حساب میآید. بایننس در هر دوره سه ماهه، یکبار توکن سوزی انجام میدهد و معادل 20 درصد از سود خود را میسوزاند. این اتفاق، باعث از دسترس خارج شدن تعداد زیادی توکن و در نتیجه افزایش قیمت نسبی آن میشود.
با آپدیت پروژه اتریوم به Ethereum 2، تغییرات مختلفی از جمله توکن سوزی، به آن افزوده شد. در اتریوم 2، به ازای هر تراکنش، کارمزدی که کاربران پرداخت میکنند، توسط پروتکل شبکه سوزانده میشود. طبق آماری که ارائه شده، تا این لحظه (15 آبان 1400) حدود 782,243 توکن اتریوم (ETH) سوزانده شده است.
اتفاقی که در ارز دیجیتال پاندی ایکس رخ میدهد کاهش توکن است که کمی متفاوت از توکن سوزی میباشد. در کاهش توکن که نیاز به رای اکثریت کاربران دارد، تعداد توکنها کاهش پیدا کرده و ممکن است از تعداد داراییهای افراد هم کم بشود. در مقابل ارزش هر واحد از این رمز ارز به حدی افزایش مییابد تا در نهایت موجودی هر کاربر معادل رقم قبلی باشد. بعد از آن باتوجه به روند بازار، ممکن است که ارزش Pundi X بالا یا پایین برود.
زمان توکن سوزی پاندی ایکس
در انتهای مقاله به سوالات رایجی که برای اکثر افراد در مورد توکن سوزی به وجود میآید، میپردازیم. پرسش و پاسخها در این بخش بهصورت مختصر مطرح میشود. روشن است که برای مطالعه کامل مطالب، میتوانید به متن مقاله مراجعه نمایید.
به ارسال تعداد مشخصی از توکنها به یک آدرس غیرقابل استفاده، توکن سوزی میگویند.
توکن سوزی در بسیاری از ارزها انجام میشود. بعضی از رمز ارزهای معروفی که از سوزاندن توکن استفاده میکنند عبارتاند از: بایننس کوین، ریپل، شیبا اینو و ... .
بایننس کوین که توکن صرافی بایننس است هر 3 ماه یکبار، مقداری از توکنهای خود را میسوزاند. آخرین Token Burning این ارز دیجیتال، در جولای 2021 انجام شده است.
پاندی ایکس از کاهش توکن استفاده میکند و با توافق اکثریت کاربران، تعدادی از توکنها را میسوزاند.
توکن سوزی یک روش مرسوم برای توسعهدهندگان است که برای حفظ یا بالا بردن ارزش کوینها استفاده میشود. در این روش تمام کوینها به آدرسی بدون کلید خصوصی منتقل میشود که این امر بازگشت کوینها را غیر ممکن میسازد، ولی اطلاعات تمامی تراکنشها در بلاک چین ثبت میشود و قابل دسترسی است. زمانی که ICO انجام میشود، توسعهدهندگان برای حفظ و بالاتر رفتن ارزش کوین یا توکن خود، اقدام به سوزاندن توکنها و کوینهای اضافه میکنند. نظر شما در مورد ارزهایی که توکن سوزی انجام میدهند، چیست؟ بهنظر شما مزیتی نسبت به ارزهای دیگر دارند؟ دیدگاههای ارزشمند خود را، با ما و مخاطبان آکادمی رمز ارز به اشتراک بگذارید.
ببخشید منsun داشتم اخرین قیمتش ۲۶ دلار بود یهو دیدم شارپ منفی وحشتناکی زد شد 0.02 سنت! سرچ کردم دیدم توکن سوزی شده
ایا شما میدونین بعد توکن سوزی چه مدت طول میکشه که به قیمت اولیش یعنی ۲۶ دلار برگرده؟
توکن سوزی اخه !!!!!!!!!!!!
سوزاندن توکن یا نسوزاندن. مسئله این است.
همه جهان رو گیر اوردن. هرچی ول داشتیم ریختیم تو این راه. الان هی داره میکشه پایین
سوزوندن توکن همه مسخره بازیهو اصن درست نیست