وایت پیپر (White paper) یک سند یا گزارش معتبر و جامع در مورد عملکرد یک پروژه و همچنین فلسفه و طرح نهاد صادرکننده آن برای حل مشکل مطرح در آن است. استفاده از وایت پیپر تنها مختص حوزه ارزهای دیجیتال نیست. ارائه این گزارش در فضای رمز ارزها، به خوانندگان کمک میکند تا دید بهتری نسبت به پروژه پیدا کنند و بتوانند برای سرمایهگذاری روی آن به تصمیمگیری بپردازند. در این مقاله با همراهی شما در مورد ویژگیهای وایت پیپر ارز دیجیتال نکاتی را مطرح میکنیم و به اهمیت انتشار یک وایت پیپر و ساختار آن خواهیم پرداخت. برای آشنایی با Whitepaper، مطالعه این مقاله از آکادمی رمز ارز را از دست ندهید.
در حوزه ارزهای دیجیتال، وایت پیپر (اوراق سفید) به سندی گفته میشود که اطلاعات جامعی از یک پروژه ارز دیجیتال یا شبکه مبتنی بر بلاکچین را که بهصورت غیرمتمرکز هستند، ارائه میدهد. به زبان ساده، وایت پیپر نوشتهای درباره پروژه است که مشخص میکند این پروژه قصد دارد چه مشکلی را حل کند. زمانی که یک ارز دیجیتال بهتازگی معرفی میشود، برای تحلیل آن ابتدا باید به مطالعه وایت پیپر آن بپردازید.
دلیل نگارش و انتشار این گزارشها در حوزه ارزهای دیجیتال، نمایش مسیر پیشروی این ارزها و تشویق سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در آنها است. در وایت پیپر باید به مواردی مانند فناوری پشت محصول، مسئلهای که توسط این محصول باید حل شود، مشخصاتی از تیم توسعهدهنده آن، برنامه آنها برای آینده پروژه و جزئیاتی از توکن دیجیتال آن پرداخته شود.
اولین و نامآشناترین وایت پیپر دنیای ارزهای دیجیتال، وایت پیپر بیت کوین است. این سند در سال ۲۰۰۸ توسط ساتوشی ناکاموتو و با عنوان «بیت کوین: سیستم پرداخت نقدی الکترونیک و همتابههمتا» انتشار یافت. این وایت پیپر باعث خلق اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز در جهان شد.
بیشتر بخوانید : بیت کوین چیست
قبل از سرمایهگذاری روی هر رمز ارز، مطالعه وایت پیپر آن میتواند بسیار مفید باشد. با اینکار میتوانید ماهیت پروژه را درک کنید و خصوصیات آن را بشناسید. همچنین با مسئلهای که این پروژه میخواهد حل کند، آشنا میشوید و امکان حل آن را بررسی میکنید. در آخر با سنجش اعتبار توکن، در خصوص سرمایهگذاری کردن یا نکردن روی آن به جمعبندی میرسید.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که معمولا بهصورت واضح نمیتوان نقطه ضعفها و نکات منفی را در وایت پیپرها پیدا کرد. این موضوع به این دلیل است که نویسنده وایت پیپر که خود تیم توسعهدهنده پروژه هستند، تنها به معرفی نقاط مثبت میپردازند و از پروژه خود تعریف و تمجید میکنند. به همین دلیل برای رسیدن به معایب و نقاط ضعف پروژه نیاز به بررسی عمیقتری است.
برای اطلاعات بیشتر درباره ارزهای دیجیتال به مقاله ارز دیجیتال چیست مراجعه کنید
طبق بررسیهای صورتگرفته توسط وبلاگ بازاریابی Savvy B2B، وایت پیپرها یکی از شکلهای موثر ارائه محتوا جهت پژوهش درباره مسائل فناوری اطلاعات و راهحلهای آن هستند. همچنین طبق نظرسنجی از سرمایهگذاران بالقوه، ۸۴ درصد از آنها برای خرید یا سرمایهگذاری روی یک فناوری، وایت پیپر آن را در سطح متوسط تا بسیار جالب ارزیابی میکنند.
شرکت Eccolo Media در سال ۲۰۱۳ نظرسنجیهایی را با موضوعات مرتبط به بازاریابی محتوا انجام داد که نتایج مفیدی را به دنبال داشت. طبق این تحقیقات، ۴۹ درصد از جامعه مورد مطالعه، از وایت پیپرها بیش از هر عنوان دیگری مانند مطالعات موردی، بروشورهای محصول، راهنماهای فناوری، محتواهای چندرسانهای و… برای ارزیابی یک خرید فنی استفاده میکردند.
وایت پیپرها بهترین فرم ارائه محتوا در مرحله پیشفروش به سرمایهگذارانی است که از هدف پروژه شما و مسئلهای که میخواهید آن را حل کنید، بیخبر هستند.
در کنار همه این موارد، شاید بتوان بهترین دلیل اهمیت وایت پیپرها را، انتشار یک وایت پیپر در سال ۲۰۰۸ توسط فردی ناشناس با نام مستعار Satoshi Nakamoto دانست. این وایت پیپر، بیت کوین را به دنیا معرفی کرد و زمینه را برای ظهور سایر رمز ارزها فراهم آورد. آشنایی اکثر افراد با بلاکچین و مفهوم آن هم به بعد از این اتفاق برمیگردد. توجه به همین یک عدد وایت پیپر، اهمیت آنها را برای همگان روشن میکند. وایت پیپری که بنیان یک بستر جدید بسیار پر سود را ایجاد کرد.
یکی از دلایل بالا رفتن نرخ ارز دیجیتال و جذب سرمایههای هنگفت در سالهای اخیر، انتشار وایت پیپرهای خوب و مدونی بوده است که مورد توجه سرمایهگذاران بزرگ و حرفهای قرار گرفته است.
بهطور کلی دلایل اصلی اهمیت یک وایت پیپر ارز دیجیتال را میتوان بهصورت زیر برشمرد:
برای نوشتن یک وایت پیپر نمیتوان یک ساختار مشخص و از پیش تعیین شده را در نظر گرفت. وایت پیپر باید تعیینکننده مسئله و رویکرد آن سازمان باشد. اما در عین حال، یک وایت پیپر استاندارد معمولا باید بخشهای زیر را شامل شود:
مانند تمامی نوشتهها، چکیده شرحی کوتاه از پروژه است که نمایی کلی از پروژه و قسمتهای مختلف آن ارائه میدهد. هدف چکیده این است که حس کنجکاوی را در مخاطب به وجود آورد و او را به دنبال کردن ادامه وایت پیپر مجاب کند.
در قسمت مقدمه، مفاهیم کلی مانند تعریف بلاکچین، رمز ارزها و… آورده میشود. این بخش معمولا به دلایل ایجاد پروژه و چرایی اهمیت آن میپردازد و بازاری را که این ارز دیجیتال میخواهد به آن وارد شود، معرفی میکند.
در این قسمت به بازار هدف پروژه و ویژگیهای آن بهصورت مشروح اشاره میشود. همچنین مسائل و مشکلات موجود در این صنعت، مطرح شده و به بررسی جنبههای فنی و بیزینسی آن پرداخته میشود. علاوه بر این، راهکارهای مطرحشده قبلی برای حل این مسائل معرفی شده و تیم پروژه، دلایل خود را برای نیاز به ایده و راهحل جدید بیان میکند.
در این بخش به توضیح محصول و راهحل آن برای حل چالشهای مطرح شده در بخش قبل پرداخته میشود. توضیح نحوه عملکرد و برنامه گامبهگام تیم توسعهدهنده پروژه برای رسیدن به نتایج و حل مشکل هم در این بخش قرار دارد.
نقشه راه، گامهای اجرایی پروژه و زمانبندی آنها را مشخص میکند. در این بخش، سرمایهگذاران بالقوه پروژه شما میتوانند اطلاعات دقیقی نسبت به برنامهریزی مراحل پروژه و نحوه پیادهسازی ایدهها و راهکارهای پیشبینیشده دریافت کنند.
مورد بعدی در یک وایت پیپر، توصیف نقش رمز ارز در پروژه است. توکنها معمولا بهعنوان پاداش برای حامیان مالی پروژه در نظر گرفته میشوند. در این بخش با معرفی کامل کوین یا توکن دیجیتال، عملکرد آن را شرح میدهیم و به منافعی که برای افراد پروژه و جامعه ارزهای دیجیتال ایجاد میکند، میپردازیم. همچنین روالی که برای عرضه این توکنها در نظر گرفته شده است و مدت زمان فروش آن را مشخص میکنیم.
اگر فروش یک توکن خاص در یک وایت پیپر مدنظر باشد، اطلاعاتی در مورد نحوه عرضه عمومی آن در وایت پیپر آورده میشود. مواردی شامل زمان ایجاد و عرضه قسمتهای مختلف محصول، افراد واجد شرایط سرمایهگذاری در پروژه، نحوه استفاده از سرمایه جذب شده و… در این قسمت مطرح میشود.
در اواخر وایت پیپر، معمولا اطلاعاتی در مورد افراد اصلی بنیانگذار پروژه و توسعهدهندگان ارشد آورده میشود. همچنین به سوابق کاری اعضای پروژه و مسئولیت آنها در این پروژه اشاره میشود. وجود یک تیم مجرب و با دانش یکی از عوامل بسیار مهم در توسعه موفقیتآمیز پروژههای ارز دیجیتال است.
همانطور که مشخص است در انتهای یک وایت پیپر کامل، قسمت جمعبندی قرار دارد. در این بخش، نکات اصلی پروژه بهصورت خلاصه آورده میشود. اگر عرضه عمومی توکن نزدیک باشد، این موضوع در همین قسمت باید یادآوری شود.
در این نوشته به ارائه تعریف وایت پیپر و کاربرد آن در ارزهای دیجیتال پرداختیم. دانستیم که وایت پیپر، سندی جامع درباره هدف یک پروژه و نحوه عملکرد آن است. بهطور خاص در صنعت ارزهای دیجیتال، وایت پیپر جهت ارائه اطلاعاتی جامع درمورد یک پروژه ارز دیجیتال و یا شبکه مبتنی بر بلاکچین نوشته و منتشر میشود.
در ادامه به دلایل اهمیت وایت پیپر اشاره کردیم و به ارائه آماری پرداختیم که نشان میداد ۸۴ درصد سرمایهگذاران روی پروژهای سرمایهگذاری میکنند که از وایت پیپر آن تا حدی خوششان بیاید. در بخش آخر این نوشته، بخشهای تشکیلدهنده یک وایت پیپر خوب را معرفی کردیم. البته ممکن است در هر وایت پیپری تمام این بخشها با همین عناوین وجود نداشته باشد. ولی باید دربرگیرنده نکات و موارد مطرحشده در آنها باشد.
در این مقاله از آکادمی رمز ارز شما را با وایت پیپر و ویژگیهای آن آشنا کردیم. زیرا برای شروع سرمایهگذاری در هر رمز ارزی بهتر است ابتدا وایت پیپر آن را مطالعه کنید تا به اهداف بنیانگذاران آن رمز ارز پی ببرید.